ایران بیشترین تنوع گونه‌های نخل خرما را دارد و همچنین با بیش از یک میلیون تن در سال یکی از بزرگترین تولیدکنندگان خرما در سراسر جهان است. خرمای ایرانی در طول تاریخ و تا عصر حاضر نقش اساسی در زندگی و فرهنگ ایرانیان دارند. سه هزار نوع نخل در جهان وجود دارد که بیش از 400 نوع آن در ایران می روید.
فرآیند تولید خرما به چه شکل است؟
خارک اولین محصول نخل می باشد که خرمای نارس است. مقدار آب آن بسیار زیاد است، تا حدودی سفت است اما طعم شیرینی دارد. بر اساس گونه درخت خرما، رنگ و شیرینی خارک می تواند متفاوت باشد اما رنگ رایج آن زرد و طلایی است.
بعد از خارک خرما به رطب تبدیل می شود. رنگ رطب بر اساس میزان رسیدن می تواند از زرد تا قهوه‌ای متفاوت باشد. خرما در هر سطحی قابل خوردن است.
در اواسط تابستان که هوا بسیار گرم است و معمولاً به آن خرما پازون می گویند، رطب ها رشد خود را کامل کرده و تبدیل به خرما می شوند. رنگ خرما قهوه‌ای تیره تا مشکی است.
برخی از گونه های محبوب خرمای ایرانی
خرما پیارم یکی از انواع محبوب خرما در ایران و کشورهای دیگر است. میوه ای به شکل باریک، قهوه‌ای و سیاه است. پوست نازک پیاروم کاملاً به گوشت میوه چسبیده است و ظاهری منحصر به فرد به آن می‌دهد. پیارم در مناطقی با آب و هوای خنک تر از مزارع معمول نخل، کشت می شود.
قصب یکی از گونه های خرمای ایرانی است. قصب بر خلاف بسیاری از انواع خرما به رطب تبدیل نمی شود، بلکه مستقیماً از خارک به مرحله نهایی می رسد. خرما قصب رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز دارد و سفت‌تر از خرمای معمولی است. دارای پوست نازکی است که به راحتی می توان پوست آن را جدا کرد. برای لذت بردن از طعم قصب توصیه می شود پوست نازک آن را جدا کنید.
روش مصرف خرما
خرمای ایرانی همان چیزی است که در هر خانه می توانید پیدا کنید. جنوبی‌ها از آن به طرق مختلف استفاده می کنند. از آن نان خاصی می پزند، دسرهایی مانند رنگینک یا حلوا را نیز با خرما درست می کنند. در کرمان نیز کلمپه یکی از شیرینی های معروفی است که با خرما تهیه می شود. یا حتی به ساده ترین شکل، خرما را به عنوان دسر به تنهایی یا در کنار چای به عنوان میان وعده میل می کنند.
جایگزین کردن میان وعده‌های عصرانه با خرمای ایرانی مزایای بی شماری دارد زیرا سرشار از فیبرها و ویتامین‌ها و مواد معدنی است. ویژگی‌های مختلف خرما برای سلامتی شامل موارد زیر است:
خرمای ایرانی سرشار از آنتی اکسیدان است که می تواند خطر ابتلا به چندین بیماری را کاهش دهد. آنتی اکسیدان‌ها از سلول‌های شما در برابر رادیکال‌های آزاد محافظت می کنند، که مولکول‌های ناپایداری هستند که ممکن است باعث واکنش‌های مضر در بدن شما شده و منجر به بیماری شوند.
خرما ممکن است از یبوست، اسهال و التهاب دستگاه گوارش جلوگیری کند. خرما ترکیبات ضروری غنی مانند اسیدهای آمینه، نیکوتین و فیبر غذایی را داراست. این به پاکسازی باکتری‌های بد موجود در روده کمک می کند و باعث رشد باکتری‌های خوب می شود.
از آنجایی که خرمای ایرانی به کاهش سطح قند خون کمک می کند، برای کنترل وزن مفید است. خرما سرشار از آهن است که برای تولید گلبول‌های قرمز خون حیاتی است. تولید بیشتر گلبول‌های قرمز خطر کم خونی را کاهش می دهد و می تواند از علائم مرتبط با کم خونی مانند خستگی و ضعف جلوگیری کند.
به دلیل وجود مقادیر قابل توجهی مواد معدنی، به تقویت استخوان‌ها و مبارزه با بیماریهای دردناک و ناتوان کننده مانند پوکی استخوان کمک می کند. حاوی مواد معدنی مانند سلنیوم، منگنز، مس و بسیاری موارد دیگر است. این مواد معدنی به رشد استخوان های سالم کمک می کنند.
عوارض جانبی احتمالی مصرف خرما
از آنجایی که خرمای ایرانی حاوی قندهای طبیعی است، خوردن بیش از حد آن می تواند سطح قند خون را افزایش دهد. خرمای ایرانی اگر بیش از حد مصرف شود، به دلیل وجود کالری بالا می تواند باعث افزایش وزن شود. بنابراین مصرف خرما در حد اعتدال ضروری است.
افراد مبتلا به بیمارهای کلیوی باید در مصرف خرما زیاده روی نکنند. در مورد میزان پتاسیم مصرفی روزانه با پزشک مشورت کنید.
